29 Μαΐου 2014

Το ζωντανό σώμα

Ο δάσκαλος Τεσιγκαγουάρα με χορευτή του μπροστά από την ξύλινη εγκατάστασή του στην παράσταση 
"DAH-DAH-SKO-DAH-DAH" (16.05.2014)!

ΙΔΡΥΤΗΣ της ομάδας KARAS (Κοράκι) το 1985, ο σπουδαίος καλλιτέχνης και δάσκαλος από την Ιαπωνία Σαμπούρο Τεσιγκαγουάρα έχει κατακτήσει προ πολλού την Ευρώπη ως κορυφαία περίπτωση ολικού δημιουργού. Χορευτής, χορογράφος, εικαστικός, σκηνογράφος, σκηνοθέτης, με σπουδές στον κλασσικό χορό και τις πλαστικές τέχνες, σαν άλλος Μπομπ Γουΐλσον της Ανατολής, διακρίνεται για σύνθετα θεάματα στα οποία το ανθρώπινο σώμα δεν αποκόβεται από το πνεύμα ακόμη και όταν ο χειρισμός του αποπνέει την αίσθηση πως είναι ακόμη ένα υλικό του σκηνικού περιβάλλοντος, ένα "κενό σώμα" (empty body) -για να χρησιμοποιήσουμε τον όρο του ιδίου με τον οποίο ονοματίζει την τεχνική που έχει αναπτύξει και διδάσκει. Στα σκηνικά περιβάλλοντα του Τεσιγκαγουάρα, το σώμα χρησιμοποιείται στην ολότητά του, μεταφορικά και κυριολεκτικά, καθώς η παραμικρή του κίνηση πηγάζει από πολύ βαθιά όσο γρήγορη και αν είναι. Αυτό μάλιστα είναι και το ανεκτίμητης αξίας στοιχείο που αναδεικνύει στη σύγχρονη εποχή της ταχύτητας και ελκύει τις δυτικές κοινωνίες που τρέχουν με κεκτημένη έχοντας χάσει την επαφή με την πνευματικότητα, την αυθεντικότητα και το εκφραστικό βάθος. Αυτό είναι και ένα εξέχον σημείο στο οποίο διασταυρώνονται οι έννοιες του Ανατολικού και του Δυτικού χωρίς δυνατότητα να διαχωριστούν. Προερχόμενος λοιπόν από μια χώρα με παμπάλαιες σωματικές παραδόσεις, ο Τεσιγκαγουάρα παρουσιάζει την ολοκληρωμένη τέχνη ενός ζωντανού, αεικίνητου σώματος, σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο.
Όλες τις παραπάνω ιδιότητες συμπυκνώνει το εμβληματικό έργο "DAH-DAH-SKO-DAH-DAH". Ο Τεσιγκαγουάρα το δημιούργησε το 1991, το ξαναδούλεψε το 1994, και επέστρεψε σε αυτό το 2012 για να του δώσει τελική μορφή με μεγάλη ωριμότητα. Η αφετηρία είναι πνευματική, δεδομένου ότι εμπνέεται από το μεγάλο ποίημα Χαρατάι Κενμπάιρεν του Κέντζι Μιγιαζάγουα, όμως και πάλι στο κέντρο είναι το σώμα αφού στον θεματικό πυρήνα βρίσκεται ο πατροπαράδοτος λαϊκός χορός του σπαθιού κενμπάι. Ο τίτλος της παράστασης συνδέεται με ρυθμό από τον χορό αυτό με τύμπανα ταϊκό που συναντάμε και στη σκηνή του κλασσικού γιαπωνέζικου θεάτρου Νο. Ο Τεσιγκαγουάρα παρουσιάζει τον συγκεκριμένο ρυθμό και ποικιλίες του σαν ένα χορό των ποδιών που θυμίζει κλακέτες και εγκαθιστά μια νέα μορφή για διαπολιτισμική επαφή με τους θεατές. Παράλληλα, προσθέτει σκηνές με τον ήχο του ανέμου αλλά και με σύγχρονο δυτικό ήχο-θόρυβο, που παρακολουθούν με αισθητή ζωντάνια τα σώματα των έξι χορευτών και ο ίδιος.
Εκατέρωθεν του ζωτικού χορευτικού και κινητικού περιβάλλοντος, δύο σειρές με κοντούς ξύλινους στύλους, για να αντιπαραθέσει τους άκαμπτους όγκους τους με τα σώματα που χορεύουν σαν να καταλύουν όλα τα εμπόδια, σαν να μην έχουν κόκαλα, με ελεύθερη εσωτερική και εξωτερική ροή ενέργειας. Αυτό που λέμε ευθεία γραμμή δεν υπάρχει (στο σώμα).
Τα σώματα παραλληλίζονται εύκολα και με τα ψαράκια που χορεύουν στις γυάλες που εκτίθενται στο προσκήνιο. Η κίνηση του ψαριού μέσα στη γυάλα παρομοιάζεται με την κίνηση της ενέργειας μέσα στο καλούπι του σώματος. Αυτό που λέμε ακινησία δεν υπάρχει.